1. Тіл ширату / Речевая разминка
Сөз орамдарының аудармасын тауып, оларды айтып жаттығыңыз. / Найдите правильный перевод данных фраз, тренируйте их правильное произношение.
|
Я провожал своего друга. |
Құрбыммен кездестім. |
|
|
Досыммен сөйлестім. |
|
|
Досымды шығарып салдым. |
|
|
Досыммен әңгімелестім. |
|
Я позавтракал. |
Кешкі асымды іштім. |
|
|
Түскі асымды іштім. |
|
|
Таңғы асымды іштім. |
|
|
Досыммен тамақтандым. |
|
Я приехал сегодня на поезде. |
Мен кеше пойызбен келдім. |
|
|
Мен кешке пойызбен келдім. |
|
|
Мен бүгін пойызбен келдім. |
|
|
Мен қазір пойызбен келдім. |
|
Что ты делал вчера? |
Кешке не істедің? |
|
|
Кеше не істедің? |
|
|
Бүгін не істедің? |
|
|
Таңертең не істедің? |
|
Мы ходили в кафе. |
Біз мейрамханаға бардық. |
|
|
Біз дәмханаға бардық. |
|
|
Біз емханаға бардық. |
|
|
Біз кітапханаға бардық. |
2. Берілген сөз орамдарын жаттап алыңыз. / Выучите выражения речевого этикета.
|
Уақытым жоқ. Құтты болсын, игілігіңе ки! Күте тұршы. |
У меня нет времени. С обновой тебя, носи на здоровье. Подожди, пожалуйста. |
3. Сөздік / Словарь
|
кім? қонақ не? түс сыйлық киім көйлек жейде баға мейрам/мереке дала гүлдері туған күн жыл мезгілдері көктем жаз күз қыс |
кто? гость что? цвет подарок одежда платье рубашка стоимость/цена праздник полевые цветы день рождения времена года весна лето осень зима |
не істеу? ұнау ұнамау ұнату ұнатпау жақсы көру жек көру қыдыру айналысу ойнау ренжу сәнді киіну киіну/ кию киіп көру үйлесу жарасу
саяхат жасау |
что делать? нравиться не нравиться любить/одобрять не любить любить не любить;презирать гулять заниматься играть обижаться одеваться модно одеваться/ носить примерить соответствовать гармонировать/ быть к лицу путешествовать |
|
онша өте мүлде күнде кейде рет бір аптадан кейін |
не очень очень совсем/вообще ежедневно иногда раз через неделю |
қандай? қызыл сары жасыл қоңыр ашық түс таза сапалы
сәнді қымбат арзан пайдалы |
какой? красный желтый зеленый коричневый, темный светлый, яркий цвет чистый, чисто качественный, качественно модный, модно дорогой, дорого дешевый, дешево полезный, полезно |
4. Сөздікпен жұмыс / Словарная работа
1) Берілген сөздермен сөз тіркестерін құраңыз. / Составьте словосочетания с данными словами.
Үлгі/Образец: ақ – ақ қар
қызыл таза
сары сапалы
жасыл шөп сәнді
қоңыр қымбат
ашық арзан
пайдалы
2) Сәйкестендіріңіз. / Найдите соответствие.
|
ұнау ұнамау қыдыру тамақ пісіру жақсы көру жұмыс істеу |
гулять любить нравиться работать не нравиться готовить
|
3) Берілген етістіктерді ауыспалы осы шақта, нақ осы шақта, өткен шақта жіктеңіз. / Проспрягайте данные глаголы в переходном настоящем, собственно настоящем, прошедшем времени.
Үлгі / Образец:
Мен жұмыс істеймін, жұмыс істеп жатырмын, жұмыс істедім.
Сен жұмыс істейсің, жұмыс істеп жатырсың, жұмыс істедің.
Сіз жұмыс істейсіз, жұмыс істеп жатырсыз, жұмыс істедіңіз.
Ол жұмыс істейді, жұмыс істеп жатыр, жұмыс істеді.
Біз жұмыс істейміз, жұмыс істеп жатырмыз, жұмыс істедік.
Сендер жұмыс істейсіңдер, жұмыс істеп жатырсыңдар, жұмыс істедіңдер.
Сіздер жұмыс істейсіздер, жұмыс істеп жатырсыздар, жұмыс істедіңіздер.
Олар жұмыс істейді, жұмыс істеп жатыр, жұмыс істеді.
Ұнату, ұнатпау, жақсы көру, жақсы көрмеу
4) Қазақша сөйлеп үйренеміз. / Учимся говорить по-казахски.
|
Саған ұнай ма? Маған ұнамайды. Ал маған ұнайды. Мен жақсы көремін. Мен онша жақсы көрмеймін. Ол шахмат ойнауды жақсы көреді. Мен жек көремін. Ол ашық түстерді ұнатады. Оған қара түс мүлде ұнамайды. Киіп көруге бола ма? Мен саяхат жасауды жақсы көремін. Маған саяхат жасау ұнайды. |
Тебе нравится? Мне не нравится. А мне нравится. Я люблю. Я не очень люблю. Он любит играть в шахматы. Я не люблю (относиться с неприязнью). Ему (ей) нравится светлые тона. Ему вообще не нравится черный цвет. Можно примерить? Я люблю путешествовать. Мне нравится путешествовать. |
5) Суретке тиісті сөзді табыңыз. / Подберите слово к картинке.
6) Сөйлемнің дұрыс аудармасын табыңыз. / Найдите правильный перевод предложения.
|
Маған ұнайды. |
Ему нравится |
|
|
Мне не нравится. |
|
|
Мне нравится. |
|
|
Я люблю. |
|
Саған ұнай ма? |
Вам нравится? |
|
|
Тебе нравится? |
|
|
Ему нравится? |
|
|
Ей нравится? |
|
Саған көк түс ұнай ма? |
Тебе нравится зеленый цвет? |
|
|
Тебе нравится красный цвет? |
|
|
Тебе нравится черный цвет? |
|
|
Тебе нравится синий цвет? |
|
Спортпен айналысуды ұнатамын. |
Я люблю заниматься спортом. |
|
|
Я делаю зарядку. |
|
|
Я не люблю заниматься спортом. |
|
|
Он не любит заниматься спортом. |
|
Маған көктем ұнайды. |
Ему нравится лето. |
|
|
Нам всем нравится осень. |
|
|
Ей нравится зима. |
|
|
Мне нравится весна. |
|
Я не очень люблю. |
Мен жақсы көремін. |
|
|
Мен өте жақсы көремін. |
|
|
Мен онша жақсы көрмеймін. |
|
|
Ол жақсы көреді. |
|
Ей нравится светлые тона. |
Ол ашық түстерді ұнатады. |
|
|
Ол қара түсті ұнатады. |
|
|
Ол ашық түстерді ұнатпайды. |
|
|
Маған ашық түсті киімдер ұнайды. |
|
Можно примерить? |
Бүгін баруға бола ма? |
|
|
Киіп көруге бола ма? |
|
|
Басқа көйлекті көруге бола ма? |
|
|
Сізге ұнай ма? |
|
Я не люблю зиму. |
Мен ол жігітті жек көремін. |
|
|
Мен сериалдарды жек көремін. |
|
|
Мен сені жек көремін. |
|
|
Мен қысты жек көремін. |
7) Көп нүктенің орнына тиісті сөзді қойыңыз. / Вместо многоточия вставьте подходящее слово.
1) Мен отбасымды ... жақсы көремін. 2) Сіз қысты ... ұнатпайсыз ба? 3) Оған қызыл түс ... ұнамайды. 4) Олар ... ерте тұрады. 5) Сенің әпкеңнің туған күні ... бола ма? 6) Жанар ... саябақта қыдыруды ұнатады.
Керекті сөздер: онша, бір аптадан кейін, өте, кейде, мүлде, күнде
5. Грамматика
№ 1
|
ұнау //ұнату // жақсы көру – близкие по значению слова. Они сочетаются с субъектом действия таким образом: |
||
|
Маған ұнайды. Саған ұнайды. Сізге ұнайды. Оған ұнайды. Бізге ұнайды. Сендерге ұнайды. Сіздерге ұнайды. Оларға ұнайды. Бақытқа ұнайды. Достарыма ұнайды. |
Мен жақсы көремін. Сен жақсы көресің. Сіз жақсы көресіз. Ол жақсы көреді. Біз жақсы көреміз. Сендер жақсы көресіңдер. Сіздер жақсы көресіздер. Олар жақсы көреді. Бақыт жақсы көреді. Достарым жақсы көреді. |
Мен ұнатамын. Сен ұнатасың. Сіз ұнатасыз. Ол ұнатады. Біз ұнатамыз. Сендер ұнатасыңдар. Сіздер ұнатасыздар. Олар ұнатады. Бақыт ұнатады. Достарым ұнатады. |
Сөйлеу үлгісі / Так говорят
Модель 1: – Саған қандай мереке ұнайды?
– Маған Наурыз мейрамы ұнайды.
Модель 2: – Мен көктемді жақсы көремін.
– Ал мен жаз мезгілін ұнатамын.
№ 2
|
Кімге не ұнайды? / Кому что нравится?
Оған қыс мезгілі Бақытқа кітап оқу Жанарға шахмат ойнау ұнайды/ұнамайды. Маған осы фитнес-клуб Бізге шетелдік телесериалдар |
Сөйлеу үлгісі //Так говорят
Модель 1: – Саған қызыл түс ұнай ма?
– Жоқ, маған қызыл түс ұнамайды.
– Ал қандай түс ұнайды?
– Маған қара түс ұнайды.
Модель 2: – Саған ұлттық тағамдар ұнай ма?
– Иә, маған қазақ ұлттық тағамдары ұнайды.
№ 2
|
Кім нені жақсы көреді /жақсы көрмейді / жек көреді? кофе+ні алма+ны шай+ды жақсы көремін/ жақсы көрмеймін / жек көремін. Мен көктем+ді ұнатамын/ұнатпаймын. қыс+ты ет+ті |
|
! К словам-предметам присоединяются окончания –ны/-ні, -ды/-ді, -ты/-ті, + слова жақсы көру/жақсы көрмеу/жек көру, ұнату/ұнатпау. |
Модель 1: – Сен күзді жақсы көресің бе?
– Мен аязды қысты жақсы көремін.
Модель 2: – Асқар кофені жақсы көре ме?
– Жоқ, ол кофені ұнатпайды.
Модель 3: – Сіз саяхат жасауды ұнатасыз ба?
– Иә, мен саяхат жасауды ұнатамын.
6. Сұхбаттарды аяқтаңыз. / Подберите выражение к мини диалогу.
|
А: Саған қызыл түс ұнай ма? В: ... . |
|
Варианты ответов: Мен тамақ пісіруді ұнатамын. Мен қыс мезгілін ұнатпаймын. Жоқ, мен қызыл түсті ұнатпаймын. Ол қызыл түсті ұнатады.
|
|
А: : ... ? В: – Жоқ, ол кофені ұнатпайды. |
|
Варианты ответов: Асқар сені жақсы көре ме? Асқар бүгін келе ме? Асқар кофені жақсы көре ме? Асқар көктемді жақсы көре ме?
|
7. Үй тапсырмасы / Домашнее задание
1) Сөйлемдерге дұрыс сөздерді тауып қойыңыз. / Подберите слова к предложениям.
|
1. Сізге Астана қаласы .. ... ? 2. Маған аязды ... ... 3. Мен телесериалдарды ... ... 4. Ол музыка тыңдағанды 5. Біз саябақта қыдыруды ... ... |
жек көремін ұнатамыз ұнай ма қыс ұнайды жақсы көреді |
2) Дұрыс жауапты табыңыз. / Подберите правильные ответы:
|
Сен нені жақсы көресің? Что ты любишь?
|
Сізге не ұнайды? Что вам нравится?
|
|
Мен ... жақсы көремін.
|
Маған ... ұнайды. |
|
баскетболды, классикалық музыка, кітап оқу, волейболды, футболды, ұлттық тағамдар, шахмат ойнауды, Наурыз мейрамы |
|
3) Сұхбаттарды оқыңыз. Үлгі бойынша жолдасыңызбен сөйлесіңіз. / Прочитайте диалоги. Поговорите с товарищем по образцу.
Раушан: Айжан, мына сары көйлекті қарашы, қандай әдемі!
Айжан: Түсі тым ашық қой. Басқа түстері жоқ па?
Раушан: Міне, жасыл түсі бар. Маған сары, жасыл түстер өте ұнайды.
Айжан: Ендеше сатып алайық. Мен мына көгілдір блузканы сатып аламын.
Раушан: Блузка саған жарасып тұр, қара юбкамен киесің.
Айжан: Мына жасыл туфли сенің көйлегіңе үйлеседі екен.
Раушан: Сапасы жақсы, алуға болады. Маған көйлек те, туфли де ұнайды. Екеуін де сатып аламын.
Айжан: Құтты болсын, игілігіңе ки!
Раушан: Рақмет!
- Ертең інімнің туған күні еді. Қандай сыйлық алсам екен?
- Ол нені жақсы көреді?
- Ол теннис ойнағанды жақсы көреді.
- Ендеше, ракетка сатып ал.
- Ал әпкеме не сыйлаймын?
- Әпкеңнің туған күні де ертең бе?
- Жоқ, бір аптадан кейін.
- Ал ол нені жақсы көреді?
- Ол музыка тыңдауды ұнатады.
- Ендеше, жақсы плеер сыйла.
Сабаққа қосымша материал / Дополнительный материал к уроку
БІЛГЕНГЕ МАРЖАН / ЗНАЕТЕ ли ВЫ ...
Казахское «көк» (как цвет) означает и серый, и сивый, и голубой, а иногда даже зеленый («көк шөп») (Г. Бельгер).
көгілдір – голубоватый;
көкшіл – лазурный;
көкшілтім – синеватый;
көк күмбез – голубой небосвод;
көкбоз ат – темно-серый конь;
көкмайса – зеленая трава;
көк бұршақ – зеленый горошек;
көк жалқау – настоящий лентяй;
көк жасық – постное мясо;
көкөзек – весенний период;
көк сүт – снятое молоко;
көктайғақ – гололед;
көктас – надгробный камень;
көк тиын жоқ – ни копейки, нет ни гроша;
көк шай – зеленый чай;
көк шалғын – высокая, густая зеленая трава;
ақ – белый
ақ бата – искреннее благословение;
ақ неке – законный брак;
ақ тілек – доброе пожелание;
ақ көңіл / оның көңілі ақ – добродушный;
аққа құдай жақ – правдивому бог помощник, правда всегда побеждает;
ақ жарқын – жизнерадостный;
ағынан жарылу – говорить всю правду;
ақ жол тілеу – пожелать счастливого пути;
қара – черный
қара күш – мощная физическая сила;
қара жауын – ливневый дождь;
қара дауыл – сильная буря;
қара суық – бесснежный сильный холод;
қараторы – брюнет;
қара көк – темно-синий;
ертеден қара кешке дейін – с утра до поздней ночи;
қара ет – мясо без жира, қара кесек – мясо без жира;
қара шай – чай без молока;
қара жаяу емес – он не из простых;
қара жұмыс – физическая работа;
қара сөз – прозаическая речь;
сары – желтый
сарғылт / сарғыш / сарғылттау / сарғыштау – желтоватый;
ақ сары әйел – белолицая женщина;
сары алтын – чистое золото;
сары уайым – глубокая печаль;
қызыл – красный
қызыл тіл – красноречие;
қызыл шақа – о птенцах, только что вылупленных; о новорожденных детях; қызыл шұнақ аяз – лютый мороз;
қызыл іңір – ранние сумерки;
қызыл кітап – красная книга.
