1) Келесі сұрақтарға теріс жауап беріңіз./Ответьте на вопросы отрицательно.
Үлгі/Образец: Сіздің атыңыз Сергей ме? – Жоқ, менің атым Сергей емес, менің атым Антон.
- Бұл сіздің досыңыз ба?
- Мынау сіздің отбасыңыз ба?
- Анау сіздің ағаңыз ба?
- Анау сіздің әріптесіңіз бе?
- Анау сіздің итіңіз бе?
- Бұл оның қолшатыры ма?
- Анау менің қызым ба?
- Бұл сенің ақшаң ба?
- Бұл сіздің гүліңіз бе?
2. Сөздерді оқып, жаттап алыңыз./Прочитайте слова, выучите их.
|
|
слова - действие |
||
|
Отбасы/ жанұя – күйеу – әйел – таныс – тек – білім –
ұлт – мекенжай – қала – аудан – даңғыл – көше – қонақүй – көрме – бар/жоқ – емес – мүмкін – осында, мұнда – келесі – іссапар – |
семья муж жена, женщина знакомый/ая фамилия образование/ знание национальность адрес город район проспект улица гостиница выставка бар/нет не возможно здесь следующий командировка |
сәлемдесу – қоштасу – танысу – бару – келу – айту – көру – кездесу – тыңдау – білу – алу – беру – кіру – шығу – сұрау – отыру – телефон соғу – сөйлесу – жақсы көру/сүю– оқу – жұмыс істеу – |
здороваться прощаться знакомиться идти/ехать прийти/ приехать сказать видеть встречаться слушать знать, узнать брать давать (дать) входить/заходить выходить спросить/ просить сесть позвонить поговорить любить учится работать |
3. Сөз тірекстерін қазақ тіліне аударыңыз. / Переведите словосочетания на казахский язык.
|
моя семья мой город моя улица мой адрес мое образование моя национальность моя остановка |
твоя семья твой город твоя улица твой адрес твое образование твоя национальность твоя остановка |
ваша семья ваш город ваша улица ваш адрес ваше образование ваша национальность ваша остановка |
его семья её город его улица его адрес её образование её национальность её остановка |
4. Назар аударыңыз. / Обратите внимание.
Қанша? Неше? Қай? Нешінші?
Сколько? Который? Который по счету?
1 – бір бірінші
2 – екі екінші
3 – үш үшінші
4 – төрт төртінші
5 – бес бесінші
6 – алты алтыншы
7 – жеті жетінші
8 – сегіз сегізінші
9 – тоғыз тоғызыншы
10 – он оныншы
5. Мәтінді оқыңыздар / Прочитайте текст.
Өзім туралы
Менің атым – Асқар. Менің әкемнің аты – Самат, тегім – Әнуарбеков. Менің ұлтым – қазақ. Мен Көкшетау қаласында, Абай көшесінде, сегізінші үйде тұрамын. Менің жасым отызда. Мен компанияда жұмыс істеймін. Менің білімім жоғары. Мен қаржыгермін. Менің отбасым бар. Менің отбасым үлкен емес. Отбасымда 4 адам бар. Олар: өзім, әйелім, ұлым және қызым. Мен оларды өте жақсы көремін. Менің отбасым тату және көңілді. Менің әйелім тігінші. Ол сұлу және мейірімді ана. Менің ұлым бесінші сыныпта оқиды. Ұлым білімді. Ал қызым бірінші сыныпта оқиды. Ол өте ақылды. Менің тамаша досым бар. Оның аты-жөні – Асанов Абзал Сәкенұлы. Менің досым Абзал – дәрігер.
Ответьте на вопросы.
1. Оның аты-жөні кім?
2. Асқардың ұлты кім?
3. Ол қайда тұрады?
4. Асқардың жасы нешеде?
5. Ол қайда жұмыс істейді?
6. Оның отбасы бар ма?
7. Отбасында неше адам бар?
8. Асқардың ұлы бар ма?
9. Ол нешінші сыныпта оқиды?
10. Қызы ше?
11. Асанов Абзал Сәкенұлы кім?
6. Грамматика. Конструкция: сөз/слово+-да/-де,-та/-те
Қайда? Қай жерде? Қай жақта? – Где?
|
базар-да көше-де жұмыс-та бұрыш-та мектеп-те іссапар-да |
Абылай хан көшесі-нде Абай даңғылы-нда Рамстор дүкені-нде Есіл ауданы-нда «Қазақстан» қонақүйі-нде |
|
! Слово + -да/де, -та/-те, -нда/нде понятие о месторасположении человека или предмета |
|
7. Оқыңыз, аударыңыз. Читайте, переведите.
Базарда көкөніс бар. Көшеде дүкен бар. Абай даңғылында стадион бар. Мектепте оқушылар бар. Үйде ата-анам бар. Бөлімде бастық бар. Университетте студенттер бар. Құрылыста жұмысшылар бар.
|
После глухих согласных (к, қ, п, с, т, ф, х, ц, ч, ш, щ) |
Во всех остальных случаях |
После окончаний -сы/-сі; -ы/-і |
|||
|
в твердом слоге |
-та орталықта |
в твердом слоге |
-да вокзалда |
в твердом слоге |
-нда Абай даңғылында |
|
в мягком слоге |
-те мектепте |
в мягком слоге |
-де дүкенде |
в мягком слоге |
-нде Жеңіс көшесінде |
8. Тиісті жалғау жалғаңыз / Вставьте нужные окончания.
|
кітапхана... мектеп... банкомат... гимназия... базар... қонақүй... көрме... |
Алматы қаласы... «Рамстор» дүкені... АТФ банкоматы... «Достық» даңғылы... «Алатау» базары... «Қазақстан» қонақүйі... |
|
-да, -де, -та, -те |
-нда, -нде |
Личные местоимения
|
Мен студентпін дәрігермін аспазбын |
I II -пын/ -пін - мын/ -мін -бын/ -бін |
Біз студентпіз дәрігерміз аспазбыз |
I II -пыз/ -піз - мыз/ -міз - быз/ -біз |
|
Сен студентсің дәрігерсің аспазсың |
-сың/ -сің |
Сендер студентсіңдер дәрігерсіңдер аспазсыңдар |
-сыңдар/ -сіңдер |
|
Сіз студентсіз |
-сыз/ -сіз |
Сіздер студентсіздер |
-сыздар/ -сіздер |
|
Ол студент |
--- |
Олар студенттер |
--- |
|
Мен |
V – Б, В, Г, Д |
I, II, III |
IV – З, Ж |
|
-пын/ - пін |
-мын/ -мін |
-бын/ -бін |
|
|
Біз |
V - Б, В, Г, Д |
I, II, III – Л, Р, Й, У |
III М,Н,Ң; IV- З, Ж |
|
- пыз/ - піз |
-мыз/ -міз |
-быз/ -біз |
12. Просклоняйте данные слова.
Үлгі: Мен қаржыгер+мін. Сіз сұлу+сыз
Мен тігінші+... . Біз заңгер+... . Ол жақсы+... . Сен әдемі+... . Сіз ақылды+... Мен әдемі+... . Сендер тамаша+... . Сіздер мейірімді+... . Студенттер білімді+... Мен аспаз+... . Сен оқушы+... . Сіз оқытушы+... .
Мен орыс+... . Сіз американдық+... . Біз қазақ+... . Ол кәріс+... . Сен қазақ+.... Сендер таныс+... .
|
Основа слова |
Местный падеж -да/де, та/те, -нда/нде |
Личн.окончания |
|
дүкен |
-де |
-мін |
|
университет |
-те |
-мін |
|
қонақүй |
-де |
-мін |
13. Тиісті жалғауларды жалғаңыз. Вставьте нужные окончания
|
Мен кітапхана... +... Сен мектеп... +... Сіз банкомат... +... Ол гимназия... +... Біз базар... +... Олар қонақүй... +... Сендер көрме... +... Мен іссапар...+... |
Ол Алматы қаласы... +... Біз «Рамстор» дүкені... +... Сіздер АТФ банкоматы... +... Мен «Достық» даңғылы... +... Олар «Алатау» базары... +... Сен «Қазақстан» қонақүйі... +... Мен Астана қаласы... +... Біз әл-Фараби даңғылы... +... |
|
-да/ -де, -та/ -те + личн.окон. |
-нда/-нде + личн.окон. |
14. Дұрыс аудармасын табыңыз. Найдите соответсвующий перевод.
|
Я не врач, я повар |
Сіздің тегіңіз кім? |
|
Это не улица, а проспект |
Сен заңгер емессің, сен қаржыгерсің |
|
Этот человек – его отец. |
Мен дәрігер емеспін, мен аспазбын |
|
Как ваша фамилия? |
Бұл көше емес, бұл даңғыл |
|
Это не магазин, это аптека |
Мен американдық емеспін, мен орыспын |
|
Это твоя книга? |
Бұл адам – оның әкесі |
|
Ты не юрист, ты финансист |
Бұл сенің кітабың ба? |
|
Я не американец, я русский |
Бұл дүкен емес, бұл дәріхана |
15. Сіз мақал білесіз бе? Вы знаете пословицы?
Туған жердің қадірін шетте жүрсең білерсің.
(Как родина дорога поймешь, когда на чужбину попадешь).
16. Диалогты оқыңыздар. Читайте диалог
- Сәлеметсіз бе, Анар!
- Сәлеметсің бе, Алма!
- Анар, қалың қалай?
- Жақсы. Алма өзіңнің қалың қалай?
- Рақмет. Жаман емес.
- Анар, бұл сұлу қыз кім?
- Бұл менің қызым. Бірінші сыныпта оқиды.
- Тамаша. Аты кім?
- Қызымның аты – Айша.
- Жақсы. Көріскенше!
- Иә. Сау бол!
* * *
- Алло. Сәуле, сәлем! Қалың қалай?
- Сәлем, Гауһар! Менің қалым жақсы. Сенің денсаулығың қалай?
- Рақмет. Денсаулығым жақсы.
- Сәуле, сен қайдасың?
- Мен жұмыстамын.
- Жұмысың көп пе?
- Иә, жұмысым өте көп.
- Жақсы. Кездескенше күн жақсы!
- Сау бол!
* * *
- Наташа, қалың қалай?
- Ой, Гүлмира қалым жақсы! Өзің қалайсың?
- Жаман емес. Сенің балаң бар ма?
- Иә. Менің балаларым бар.
- Қанша балаң бар?
- Менің 4 балам бар. Өзіңнің ше?
- Иә, менің де балаларым бар.
- Қанша балаң бар?
- 2 қызым, 3 ұлым бар.
- Тамаша.
- Иә.
- Кездескенше!
- Кездескенше!
- Сәлеметсіз бе?
- Сәлеметсіз бе?
- Сіздің аты-жөніңіз кім?
- Менің аты-жөнім – Сүлейменов Асхат Аманұлы. Ал сіздің аты-жөніңіз кім?
- Менің аты-жөнім – Алмасов Мақсат Жолдыбайұлы. Сізбен танысқаныма қуаныштымын!
- Мен де қуаныштымын. Сіз заңгерсіз бе?
- Иә. Мен заңгермін. Ал, сіз қаржыгерсіз бе?
- Жоқ, мен қаржыгер емеспін. Мен тамаша дәрігермін.
- Жақсы. Сау болыңыз!
- Көріскенше!
12. Үй тапсырмасы. / Домашнее задание
«Өзім туралы» мәтіні бойынша өзіңізді таныстырыңыз. / Представьте себя по образцу текста «О себе».
