1. Қазақстанның 12 қаласының атауын табыңыз. / Найдите 12 названий городов Казахстана.
2. Назар аударыңыз. / Обратите внимание.
Қанша? Неше? Қай? Нешінші?
Сколько? Который? Который по счету?
10 – он оныншы
20 – жиырма жиырмасыншы
30 – отыз отызыншы
40 – қырық қырықыншы
50 – елу елуінші
60 – алпыс алпысыншы
70 – жетпіс жетпісінші
80 – сексен сексенінші
90 – тоқсан тоқсаныншы
100 – жүз жүзінші
1000 – мың мыңыншы
Қанша? Неше? – он екі, отыз бес, жүз жиырма сегіз, тоғыз жүз елу бір, бір мың тоғыз жүз алпыс үш, т. б.;
Нешінші? – жиырма екінші, бір жүз қырық тоғызыншы, бір мың тоғыз жүз елу үшінші, екі мың он алтыншы, т. б.
3. Үлгі бойынша сұраққа жауап беріңіз. Ответьте на вопрос, следуя образцу.
Үлгі / Образец:
Сіздің жасыңыз нешеде? – Менің жасым отызда.
Сіз неше жастасыз? – Мен отыз жастамын.
Сіз нешедесіз? – Мен отыздамын.
Сіз қай жылы тудыңыз? – Мен бір мың тоғыз жүз сексен алтыншы жылы тудым.
4. Тиісті тәуелдік жалғауын жалғаңыз. Допишите соответствующие окончания принадлежности.
К -> Г Қ -> Ғ П -> Б
Менің орындық... Сенің кітап... Біздің есік... Оның тарақ...
Біздің мектеп... Сіздің сабақ... Менің доп... Оның тақырып...
Сұрақ: КІМДІКІ? НЕНІКІ? |
Грамматика. Конструкция: сөз/слово+ -нікі, -дікі, -тікі
Кімдікі? Ненікі? (чей? чья? чье? чьи?)
после гласных |
-нікі |
баланікі, қаланікі, Сәуленікі |
после сонорных и звонких (кроме б, в, г, д) согласных |
-дікі |
Баламдікі, Назгүлдікі, пәтерімдікі |
после б, в, г, д и глухих согласных |
-тікі |
Қанаттікі, Беріктікі, мектептікі есіктікі |
Бұл кімнің кітабы Бұл кітап кімдікі?
Бұл менің кітабым - Бұл кітап менікі
Бұл мұғалімнің сөмкесі - Бұл сөмке мұғалімдікі
Мынау менің әкемнің гәзеті - Мынау гәзет менің әкемдікі
Бұл Қазақстанның туы - Бұл ту Қазақстандікі
ЕСТЕ САҚТАҢЫЗ!
Мен – менікі Сен – сенікі Сіз – сіздікі Ол – онікі |
Біз – біздікі Сендер – сендердікі Сіздер – сіздердікі Олар – олардікі |
5. Берілген сөйлемдерге сұрақ қойыңыз. Задайте вопросы к данным предложениям.
Үлгі / Образец: Мынау оның үйі. – Мынау кімнің үйі?
Мынау оның машинасы. Бұл Айгүлдің сағаты.
Мынау менің пәтерім. Анау Әсеттің телефоны.
Анау оның қызы. Мынау Ираның сөмкесі.
Анау сенің ұлың. Бұл қызымның бөлмесі.
Бұл біздің әріптесіміз. Ол ағаңның кітабы.
6. Қалай атайсыз? Как назавете?
Үлгі: Маралдың сөмкесі – Сөмке Маралдікі
Оқытушының кітабы –
Сіздің ағаңыздың үйі –
Асхананың тамағы
Алматының алмасы –
Қазақстанның жері –
Сіздің гүліңіз
Бұл біздің сабағымыз –
Мынау балалардың ойыншығы -
Бұл есіктің кілті –
Арманның құжаты –
Олардың суреті –
Баланың арманы –
Бөлменің жиһазы –
Компьютердің бағдарламасы –
Қаржыгердің есебі –
Сәуленің құжаты –
Айжанның сөмкесі -
Таудың суы
7. Диалогтарды оқыңыздар. Читайте диалоги
1. – Әлихан, мынау кімнің сөмкесі? - Бұл – менің сөмкем. - Ал мынау сөмке кімдікі? - Бұл сөмке – Қарақаттікі. |
2. – Дәурен, мынау кімнің дәптері? - Бұл – Ершуақтың дәптері. - Ал анау дәптер кімдікі? - Менікі |
3. – Асқар, мына машина кімдікі? - Ол – менің ағамдікі. |
4. – Аружан, мына қалам кімдікі? - Менікі. |
5. – Нұржан, мынау ненің кілті? - Бұл – үйдің кілті. |
6. – Еркін, мынау ненің бағдарламасы? - Бұл бағдарлама – цирктікі |
7. – Мұхтар, мына билет ненікі? - Концерттікі. |
7. – Мына киім кімдікі? - Бұл киім біздікі. |
2) Жақша ішіндегі сөздерді пайдалана отырып, сұрақтарға жауап беріңіз. / Ответьте на вопросы, используя слова в скобках.
Мынау орындық кімдікі? (Мұғалім) -
Мына компьютер кімдікі? (Марат) -
Ана машина кімдікі? (Саша) -
Бұл дәмхана кімдікі? (Кәсіпкер) -
Анау сөмке кімдікі? (Әйелім) -
! Салыстырыңыз. / Сравните.
менің – менікі біздің – біздікі
сенің – сенікі сендердің – сендердікі
сіздің – сіздікі сіздердің – сіздердікі
оның – онікі олардың – олардікі
- Мынау кімнің кітабы? - Мынау кітап кімдікі?
- Бұл менің кітабым. - Бұл кітап менікі.
3) Есімдіктерді пайдалана отырып, сұрақтарға жауап беріңіз. / Ответьте на вопросы, используя местоимения.
Мынау орындық кімдікі? Анау сөмке кімдікі?
Мына компьютер кімдікі? Мына пәтер кімдікі?
Ана машина кімдікі? Бұл үстел кімдікі?
Бұл дәмхана кімдікі? Ана ит кімдікі?
9. Мақалды оқыңыз, жаттап алыңыз. Читайте пословицу и выучите.
Жансын көмір –
Күлі қалсын.
Өтсін өмір –
Гүлі қалсын.
Кішіні қолдап жол бер,
Үлкенді сыйлап, қол бер.
8. Үй тапсырмасы. / Домашнее задание
Сұрақтарға оң және теріс жауап беріңіз. / Дайте положительные и отрицательные ответы на вопросы.
Үлгі / Образец:
- Мынау сенің кітабың ба? – Иә, бұл - менің кітабым. Жоқ, бұл – менің кітабым емес, Қанаттың кітабы.
- Мына кітап сенікі ме? – Иә, кітап менікі. Жоқ, кітап менікі емес, Қанаттікі.
Мынау біздің үстеліміз бе?
Мынау үстел біздікі ме?
Анау сенің сөмкең бе?
Анау сөмке сенікі ме?
Мынау сіздің балаңыз ба?
Мына бала сіздікі ме?
Бұл оның журналы ма?
Бұл журнал онікі ме?